Chardonnay: Viên Ngọc Quý Của Giống Nho Trắng

Chardonnay là một trong những giống nho trắng nổi tiếng và được trồng rộng rãi nhất trên thế giới. Với khả năng thích nghi với nhiều loại khí hậu và thổ nhưỡng, giống nho này không chỉ sản xuất ra những chai rượu vang trắng thanh lịch mà còn là nguồn cảm hứng bất tận trong ngành công nghiệp rượu vang toàn cầu.

1. Lịch sử và nguồn gốc

Chardonnay có nguồn gốc từ vùng Burgundy, Pháp – một trong những khu vực trồng nho lâu đời và danh tiếng nhất thế giới. Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng Chardonnay là kết quả của sự lai tạo tự nhiên giữa giống nho Pinot Noir và Gouais Blanc.

Từ Burgundy, Chardonnay đã lan rộng khắp các vùng trồng nho trên thế giới nhờ vào sự linh hoạt và khả năng phản ánh rõ nét thổ nhưỡng (terroir) của từng vùng đất.

2. Đặc điểm của giống nho Chardonnay

• Hình dạng: Chardonnay có vỏ nho màu xanh lá nhạt, vỏ mỏng, phù hợp để sản xuất rượu vang trắng chất lượng cao.
• Thổ nhưỡng: Giống nho này phát triển tốt trên nhiều loại đất khác nhau, nhưng đặc biệt nổi bật khi được trồng trên đất đá vôi, đất sét, hoặc đất sỏi – những loại đất giúp nho duy trì độ chua và hương vị phức hợp.
• Khí hậu: Chardonnay có khả năng thích nghi đáng kinh ngạc. Ở vùng khí hậu lạnh, nho mang đến hương vị tươi mát với độ chua cao, trong khi vùng khí hậu ấm áp lại sản xuất ra những chai vang đậm đà, tròn đầy.

3. Phong cách và hương vị của rượu vang Chardonnay

Chardonnay được xem là một “tấm vải trắng” cho các nhà làm rượu, bởi giống nho này dễ dàng thích ứng với nhiều phong cách sản xuất và điều kiện khí hậu khác nhau.

A. Rượu vang từ khí hậu lạnh

• Hương vị: Táo xanh, chanh, lê, và hoa trắng.
• Cấu trúc: Độ chua cao, phong cách tươi mát và thanh lịch.
• Điển hình: Chardonnay từ Chablis (Pháp), Oregon (Mỹ), hoặc New Zealand.

B. Rượu vang từ khí hậu ấm

• Hương vị: Dứa, xoài, đào, và các loại trái cây nhiệt đới.
• Cấu trúc: Đậm đà, ít axit hơn, có thể mang hương bơ nếu được ủ trong thùng gỗ sồi.
• Điển hình: Chardonnay từ California (Mỹ), Úc, hoặc Nam Phi.

C. Ảnh hưởng của thùng gỗ sồi

Khi Chardonnay được ủ trong thùng gỗ sồi, rượu thường mang thêm hương vani, caramel, bánh mì nướng, hoặc các nốt hương hạt điều. Điều này tạo nên phong cách vang phức hợp, tròn đầy, và sang trọng.

4. Các vùng trồng nho Chardonnay nổi tiếng

A. Burgundy, Pháp

• Nơi khai sinh ra giống nho Chardonnay.
• Rượu vang từ vùng Chablis mang phong cách thanh lịch, hương vị chanh, khoáng chất rõ rệt.
• Các vùng Côte de Beaune như Puligny-Montrachet, Meursault nổi tiếng với những chai vang trắng đẳng cấp thế giới.

Một số chai vang đến từ Burgundy

B. California, Mỹ

• Nơi sản xuất rượu vang Chardonnay phong cách đậm đà, nhiệt đới, với hương vị bơ và vani đặc trưng từ quá trình ủ gỗ sồi.
• Các vùng như Napa Valley và Sonoma là trung tâm của rượu vang Chardonnay tại Mỹ.

C. Úc

• Chardonnay từ Úc có sự đa dạng về phong cách, từ tươi mát đến đậm đà.
• Vùng Margaret River và Yarra Valley là những địa điểm trồng Chardonnay nổi tiếng.

D. New Zealand

• Chardonnay từ New Zealand nổi bật với độ chua cao và hương vị trái cây tươi sáng, thường không qua ủ gỗ sồi.

5. Tác Động Của Quá Trình Sản Xuất Rượu Đến Hương Vị Của Chardonnay

A. Lên men (Fermentation)

Lựa chọn thùng lên men

• Thùng thép không gỉ (Stainless Steel): Lên men trong thùng thép không gỉ giúp giữ lại hương vị tươi mát, trái cây và sắc nét của Chardonnay. Phương pháp này thường mang đến rượu có hương táo xanh, chanh, lê và khoáng chất.
• Thùng gỗ sồi (Oak Barrels): Khi quá trình lên men diễn ra trong thùng gỗ sồi, rượu sẽ hấp thụ các hương vị đặc trưng của gỗ như vani, bánh mì nướng, hạt điều hoặc caramel. Phong cách này thường thấy trong các loại rượu vang đậm đà hơn, đặc biệt là Chardonnay từ California hoặc Úc.

Nhiệt độ lên men

• Nhiệt độ thấp: Bảo tồn hương vị trái cây tươi mát và hương hoa.
• Nhiệt độ cao hơn: Tạo ra các nốt hương phức hợp hơn như mùi bánh mì, bơ và quả hạch.

B. Quá trình Malolactic Fermentation (MLF)

Malolactic Fermentation là quá trình chuyển hóa axit malic tự nhiên (tìm thấy trong táo) thành axit lactic (tìm thấy trong sữa).

• Có MLF: Rượu sẽ mang hương vị mềm mại, mượt mà với các nốt bơ, kem hoặc bánh sữa. Đây là đặc điểm phổ biến trong các loại Chardonnay từ California và Burgundy (Meursault, Côte de Beaune).
• Không MLF: Giữ được độ chua cao và hương vị sắc nét, tươi mát. Phong cách này thường được sử dụng ở Chablis (Pháp) hoặc các vùng khí hậu lạnh.

C. Ủ rượu (Aging)

Ủ trong thùng gỗ sồi

• Loại gỗ sồi:
  • Sồi Pháp: Mang lại hương vị tinh tế, thanh lịch với các nốt hương như vani, hạt dẻ và gia vị nhẹ.
  • Sồi Mỹ: Hương vị mạnh mẽ hơn, thường có nốt caramel, dừa, hoặc bơ đậm.
• Thời gian ủ: Thời gian ủ dài hơn sẽ làm tăng hương vị phức hợp, thêm chiều sâu và hậu vị kéo dài cho rượu.

Ủ trong thùng thép không gỉ

• Giữ nguyên hương vị trái cây tươi sáng, độ chua tự nhiên và cảm giác khoáng chất.

D. Tiếp xúc với bã men (Lees Contact)

Bã men là phần xác men còn sót lại sau khi lên men. Việc để rượu tiếp xúc với bã men có thể tạo ra những hương vị và cấu trúc đặc trưng:

• Stirring the Lees (Khuấy bã men): Kỹ thuật này thường được sử dụng để tạo ra các nốt hương kem, bơ và bánh mì nướng. Nó cũng làm tăng cảm giác tròn trịa và phức hợp trên vòm miệng.
• Không khuấy bã men: Giữ được hương vị tinh khiết và tươi sáng của rượu.

Quá trình sản xuất rượu có tác động sâu sắc đến hương vị của Chardonnay, biến giống nho này thành một trong những loại rượu vang trắng đa dạng nhất thế giới. Từ việc lựa chọn thùng lên men, áp dụng quá trình Malolactic Fermentation, đến cách tiếp xúc với bã men hay thời gian ủ, mỗi bước đều đóng góp vào sự độc đáo và phong cách riêng của từng chai rượu Chardonnay.

5. Phong cách đóng chai và lưu trữ

• Rượu trẻ (Young Chardonnay): Được đóng chai và tiêu thụ sớm, thường có hương vị trái cây tươi mát và dễ uống.
• Rượu lão hóa (Aged Chardonnay): Với thời gian lưu trữ lâu hơn, rượu phát triển thêm hương vị phức hợp như quả hạch, mật ong, hoặc nốt khoáng chất.

6. Kết hợp ẩm thực với rượu vang Chardonnay

Nhờ vào sự đa dạng trong phong cách mà Chardonnay có thể tạo ra, loại rượu này có thể kết hợp với gần như bất kỳ món ăn nào. Từ hải sản có vỏ đến các loại sốt kem, thậm chí là thịt trắng như thịt lợn và thịt gà, Chardonnay rất linh hoạt trên bàn ăn.

Những phong cách Chardonnay nhẹ và sủi bọt thường có độ axit cao, rất phù hợp với các món ăn giàu kem, nhưng cũng kết hợp tuyệt vời với hải sản. Hãy thử với hàu, sushi, cá áp chảo, pâté, gà sốt chanh (Chicken Piccata), risotto rau củ, hoặc moules frites (món trai kèm khoai tây chiên)! Tính khoáng và hương vị tinh tế của loại rượu này kết hợp tốt nhất với các món ăn nhẹ nhàng và tinh tế.

Chardonnays ủ gỗ sồi có kết cấu đầy đặn hơn và thường phù hợp với các món ăn đậm đà hơn. Hãy thử kết hợp với bánh cua, linguini vongole (mì Ý với nghêu), cá halibut, hoặc thậm chí là thịt thăn lợn ăn kèm táo. Đối với người ăn chay, nên chọn các loại rau củ nhiều tinh bột hoặc giàu hương vị như ngô, bí đỏ, hoặc bí ngòi. Ngoài ra, nấm là một lựa chọn không thể bỏ qua!

7. Những dòng rượu Chardonnay nổi tiếng

• Domaine William Fèvre Chablis (Pháp): Hương vị khoáng chất thanh tao, độ chua sắc nét.
• Kistler Vineyards Chardonnay (Mỹ): Đậm đà, phức hợp với hương vị bơ và vani nổi bật.
• Leeuwin Estate Art Series Chardonnay (Úc): Một trong những chai rượu Chardonnay xuất sắc nhất thế giới.

8. Tên gọi khác:

Morillon, Pinot Chardonnay, Feiner Weisser Burgunder.

9. Sự phổ biến và tầm quan trọng

Chardonnay không chỉ là một giống nho phổ biến mà còn là biểu tượng của rượu vang trắng toàn cầu. Sự linh hoạt trong sản xuất và phong cách khiến giống nho này phù hợp với mọi đối tượng, từ người mới bắt đầu đến những người yêu thích rượu vang cao cấp.

Chardonnay là lựa chọn không thể thiếu trong bộ sưu tập của bất kỳ tín đồ rượu vang nào. Với hương vị tinh tế, phong cách đa dạng và khả năng thích nghi vượt trội, giống nho này không chỉ chinh phục trái tim của những người yêu rượu vang mà còn mang đến trải nghiệm thưởng thức đầy ấn tượng cho mọi dịp.

Xem thêm các chai vang làm từ nho Chardonnay do Wine Zone cung cấp.

Bài viết có tham khảo từ:

• Wine Folly
• Wine Searcher